AB Komisyonu tarafından açıklanan Omnibus I, sadeleştirme yasa paketi sürdürülebilirlik durum tespiti ve raporlama yükümlülüklerini, insanlar ve çevre üzerinde “en büyük etkiyi yaratma olasılığı en yüksek olan” büyük ölçekli şirketlere odaklanırken, Omnibus II sadeleştirme yasa paketi ise yatırım süreçlerinin sadeleştirilmesini öngörüyor.
“Bugünün önerileri yalnızca başlangıç”Daha rekabetçi bir Avrupa inşa etmenin anahtarının bürokratik engelleri azaltmak olduğunu belirten AB Komiseri Valdis Dombrovskis, şunları kaydetti:
“Bugün raporlamayı basitleştirmek ve yatırımı artırmak için önemli bir ilk adımı atıyoruz. Bu, AB şirketlerinin (özellikle KOBİ’lerin) büyümesine, yenilik yapmasına ve iş yaratmasına yardımcı olacak.Mevcut jeopolitik bağlamda özgürlüklerimizi ve değerlerimizi savunmak aynı zamanda ekonomimizi ve uyum sağlama, yenilik yapma ve rekabet etme kapasitemizi korumaya da bağlıdır. Basitleştirme, AB kurallarının ekonomik, sosyal, çevresel ve güvenlik hedeflerimize ulaşmamıza yardımcı olmasını sağlar.Bugünün önerileri yalnızca başlangıçtır. Önümüzdeki aylarda bürokrasiyi azaltmaya yönelik çalışmalarımızı sürdüreceğiz.”Yasal Düzenlemelerin SadeleştirilmesiOmnibüs I paketi ile sadeleştirilmesi hedeflenen mevzuat şunlar:
• Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM-CBAM),
• Sürdürülebilir yatırımları tanımlayan AB Taksonomi Tüzüğü,
• Sürdürülebilirlik Raporlaması Yönergesi (CSRD),
• Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Yönergesi (AB Değer Zinciri Yasası-CS3D).
Omnibus II sadeleştirme yasa paketi ise yatırım süreçlerinin sadeleştirilmesini öngörüyor. (InvestEU Fonu’na ek 50 milyar Euro kaynak; InvestEU ve Avrupa Stratejik Yatırım Fonu dağıtımının ve fonlarla ilgili raporlamaların kolaylaştırılması).
Avrupa iş dünyası olumlu bakıyorAB Komisyonu’nun yayımladığı yasal sadeleştirme paketleriyle ilgili BusinessEurope açıklamasında, Avrupa şirketlerinin daha az sayıda ve uygulama kolaylığı sunan yasal düzenleme çerçevesi geliştirilmesi hedefini desteklediği, raporlama gerekliliklerinin azaltılmasının şirketlere sürdürülebilirlik çalışmaları için daha fazla kaynak ayırmalarına olanak sağlayacağı ifade edildi.
BusinessEurope özellikle Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Yönergesi (AB Değer Zinciri Yasası-CS3D) kapsamındaki “maddi kapsam ve yükümlülük” kavramları arasındaki dengesizliğin giderilmesine yönelik önerileri olumlu değerlendiriyor. Bununla birlikte, Avrupa iş dünyasının sadeleştirme yasa paketi içeriğinde ele alınmasını beklediği ancak, pakette yer verilmeyen kilit alanlar bulunduğuna dikkat çekiyor.
“Omnibus I, Avrupa’da daha iyi bir iş ortamına doğru atılmış büyük bir adımdır: Daha az bürokrasi, Daha güçlü rekabet gücü, Daha verimli sürdürülebilirlik çalışmaları… Ancak zorluklar devam ediyor; Durum Tespiti’nin uyumlu hale getirilmesi, parçalanmayı önlemek için çok önemlidir. Eş yasa koyucuların harekete geçmesi gerekiyor.”
Sınırda Karbon Düzenleme MekanizmasıAB Komisyonu, Omnibus kapsamında Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması Yönetmeliği’nin (CBAM-SKDM) sadeleştirilmesi önerisini de yayımladı. Öneri içeriğinde CBAM muafiyet eşiğinin yükseltilmesi, CBAM temsilcisi yetkilendirmesi kurallarına esneklik getirilmesi, ürünlerin halihazırda eşik değer olarak uygulamada olan €150’nin altında kalmasını sağlamak için çok sayıda gönderiye bölünerek AB’ye ihraç edilmesinin hileli işlem olarak kabul edilmesi gibi değişiklikler öneriliyor.
AB Komisyonu’nun sunduğu sadeleştirmelerden bazıları şöyle sıralanıyor:
• Halihazırda devam eden 150 Euro’nun altındaki değerdeki gönderilerin CBAM’dan muaf tutulması uygulamasının, yönetmelik ile hedeflenen sonucu sağlamakta yeterli görünmediği belirtiliyor. AB Komisyonu’nun Yeni Gümrük Kodu önerisi ile uyumlu şekilde 150 Euro’luk eşik değer kaldırılıyor.
Yeni muafiyet eşik değeri yıllık 50 ton mal• Yeni muafiyet eşik değeri ithalatçı şirket başına yıllık 50 ton mal olarak belirleniyor.
• Çoğunluğu KOBİ’lerden oluşan ve CBAM kapsamındaki (çimento, demir, çelik, alüminyum, gübre) ithalatı düşük miktarda olan şirketler, raporlama ve mali yükümlülüklerden muaf tutuluyor.
• Yıllık toplam ithalat tutarının eşik değer olan 50 tonu geçme olasılığı halinde işletmelerin CBAM kapsamındaki sorumluluklarını yerine getirmek üzere bildirim başvurusu yapması gerekiyor.
• AB Komisyonu halihazırda CBAM uygulaması kapsamındaki yaklaşık 182.000 şirketin %90’ının yeni muafiyetten yararlanacağını belirtiyor.
Karbon içeriğinin %99’unu temsil ediyor• CBAM raporlaması ve mali yükümlülüklere tabi olmaya devam edecek şirketlerin bildirimlerinin, AB’ye gelen karbon içeriğinin %99’unu temsil ettiğine dikkat çekiliyor.
• CBAM kapsamındaki bazı alüminyum ve çelik ürünlerinin gömülü emisyonlarının ağırlıklı olarak girdi malzemelerden kaynaklandığı, bunların üretim adımlarındaki emisyonların genellikle düşük olduğu ve entegre tesisler hariç olmak üzere AB ETS kapsamına girmeyen tesislerde üretildiği açıklanıyor ve bu üretim süreçlerinden kaynaklanan emisyonların CBAM hesaplamaları dışında tutulması gerektiği belirtiliyor.
• Girdi malzemeleri (öncüller) daha önce AB ETS’ye veya AB ETS ile tamamen bağlantılı bir karbon fiyatlandırma sistemine tabi tutulmuşsa, söz konusu gömülü emisyonların bu öncüller kullanılarak üretilen karmaşık ürünlerin gömülü emisyon hesaplamalarında dikkate alınmamasına karar veriliyor.
AB Komisyonu, karbon fiyatını yıllık olarak belirleyecek• Raporlama güçlüklerini azaltmak ve üçüncü ülkelerde ödenen karbon fiyatlarının AB’de düşülmesini kolaylaştırmak amacıyla, güvenilir kamusal veriler ve üçüncü ülkelerden alınan bilgiler temelinde AB Komisyonu’nun EUR/tCO2e cinsinden ortalama karbon fiyatını yıllık olarak belirleyeceği açıklanıyor.
• CBAM beyan yetkililerinin, menşe ülkesinde ödenen karbon fiyatına karşılık gelen CBAM sertifikalarını AB’deki beyan tutarlarından düşülmesini talep edebileceği; karbon fiyatı ödemesi menşe ülkesinden farklı üçüncü bir ülkede ödenmişse, bu ödemenin de AB’de indirim talebi için geçerli sayılacağı belirtiliyor.
AB Komisyonu önerisinin AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu onay süreçleri çerçevesinde kabul edildikten sonra yürürlüğe girmesi gerekiyor.
Değişiklik önerilerinin kabulü ve uygulamaya konulması için yeterli hazırlık süresinin tanınması amacıyla CBAM sertifikası satışlarının öngörüldüğü tarih olan 2026 yılı yerine 2027 yılında başlatılması planlanıyor.
CBAM kapsamının başka ürünlere genişletilmesi göz önünde bulundurularak gerçekleştirilecek AB Komisyonu incelemesinin 2025 yılının ikinci yarısında sonuçlandırılacağı açıklanıyor. 2023/956 sayılı CBAM Yönetmeliği uyarınca AB Komisyonu’nun söz konusu değerlendirme raporunu 2026 yılında sonuçlandırması öngörülmekteydi.

Read More