Güncel, güncel haberler, www.gidahatti.com

Mikroplastikler üreme, bağırsak ev akciğer sorunlarına yol açıyor

California San Francisco Üniversitesi’nden (UCSF) bir grup araştırmacıya göre havada, yiyeceklerde ve suda bulunan küçük sentetik parçacıklar insanlarda doğurganlık sorunlarına, kolon kanserine ve zayıf akciğer fonksiyonlarına neden olabilir. Yapılan çalışma tam bir sistematik inceleme değil, acil klinik araştırmalar için olası sağlık sorunlarını belirlemek üzere tasarlanmış hızlı bir inceleme olarak tanımlanıyor.
2018-2024 yılları arasında yayınlanan, mikroplastiklerle ilgili en güçlü kanıtlardan bazılarını bir araya getirerek analiz eden ekip, hayvanların sindirim, üreme ve solunum sistemlerine yönelik çeşitli sağlık riskleri tespit etti. Değerlendirmeye alınan 31 çalışmanın çoğu kemirgenler üzerinde yürütüldü. Sadece 3 gözlemsel çalışmada insanlar yer aldı. Mikroplastiklerle ilgili mevcut araştırmalar henüz erken safhadadır ve ilk adım genellikle hayvan modelleridir.
Çalışmalardan biri Türkiye’de yürütüldüİncelemeye dahil edilen üç insan çalışması 2022 – 2024 yılları arasında Türkiye, İran ve Çin’de yürütüldü. Bunlardan birinde annenin amniyotik sıvısında, diğerinde plasentada, bir diğerinde de burun sıvısında mikroplastikler ölçüldü.
Hayvan deneyleri çoğunlukla fareler üzerinde ve Çin’deki araştırma kurumlarında gerçekleştirildi. Ekip, sperm kalitesi ve bağırsağın bağışıklık tepkisi sağlığı söz konusu olduğunda, kanıtları genel anlamda “yüksek” kalite olarak değerlendiriyor.
Araştırmacılar, tutarlı kanıtlara ve ilişkiye duyulan güvene dayanarak, mikroplastik maruziyetinin olumsuz etkileri olduğundan şüphelenildiği sonucuna vardı. Akciğer hasarı, pulmoner fonksiyon veya oksidatif stres gibi solunum sorunlarına ilişkin kanıtlar “orta” kalitede olarak değerlendirildi. Mikroplastiklerin akciğerleri olumsuz etkilediğinden şüphelenildi. Yumurta folikülleri ve kronik enflamasyon gibi bağırsak üzerindeki diğer etkilere ilişkin kanıtlar da orta kalitede kabul edildi.
2060 yılına kadar plastik üretimi 3 katına çıkacakEkip, mikroplastiklerin her yerde bulunması ve insan vücudundaki varlıklarının tutarlı ve artan bir şekilde tespit edilmesi göz önüne alındığında, mikroplastiklerin gelecekteki araştırmalar için potansiyel bir alan olan diğer vücut sistemlerini etkilemesinin muhtemel olduğu öngörüsünde bulundu, “Plastik üretiminin 2060 yılına kadar üç katına çıkmasının beklendiği düşünüldüğünde bu durum özellikle zamanlama açısından önemlidir” dedi.
Günümüzde plastik parçalarının insan plasentasında, dışkısında, akciğer dokusunda, anne sütünde, beyin dokusunda ve kanda biriktiği biliniyor. Sonuçların ne olacağı ise bilinmiyor.
Dünya çapında pek çok bilim insanı mikroplastiklerin vücutta yeterince uzun süre kalmaları halinde insanlar için risk oluşturabileceği konusunda uyarıda bulunmuş olsa da, plastik üretimi sağlık araştırmalarının çok gerisinde kalmaya devam ediyor.
İncelemeye dahil edilen hiçbir insan çalışması sindirim sorunlarını araştırmadı. Ancak birkaç hayvan çalışması, plastiğe maruz kalmanın ardından kolonda önemli değişiklikler ve hayvanın plastiğe maruz kalma seviyesiyle orantılı olarak mukozal yüzey alanında önemli bir azalma olduğunu ortaya koydu.
Diğer beş hayvan çalışması da spermdeki değişiklikleri inceledi. Araştırmacılar, mikroplastiklerin canlı sperm, sperm konsantrasyonu ve sperm hareketindeki düşüşlerle ilişkili olduğunu buldu. Sperm malformasyonunda da artışlar gözlendi.
7 kemirgen çalışması mikroplastik maruziyetini ve bunun kronik enflamasyon, akciğer hasarı, akciğer fonksiyonu ve oksidatif stres ile bağlantılarını değerlendirdi. Buradaki kanıtlar doğurganlık ve sindirim sonuçları kadar güçlü olmasa da, hayvanlar arasında yapılan deneyler sürekli olarak akciğer dokusunda hasar ve fibrozis olduğunu gösteriyor.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar Environmental Science & Technology dergisinde yayınlandı.

Read More