EYT çıkarsa prim günü eksik olanlar EYT yasası kapsamında emekliliği hak edemeyecek mi? İşte EYT eksik primi olanların EYT’den nasıl faydalanacaklarına dair her şey…
Milyonlarca Emeklilikte Yaşa Takılan sigortalı Aralık ayını sabırsızlıkla bekliyor. Yapılan açıklamalara göre yasal düzenlemenin Aralık ayı itibari ile EYT çıkması bekleniyor. EYT çalışmasında öne çıkan iki konu ise çalışılan gün sayısı, yani ödenecek primler ve yıl şartının tamamlanması oldu. Birçok EYT’linin 99 öncesi istenen SSK için 5000 gün ve Bağ-Kur’da ise kadınlar 7200 erkekler 9 bin gün şartlarını tamamlamış oldukları görülüyor.
Bu noktada yasanın getirdiği ve işe girişe göre 5000 ile 5975 gün arasındaki prim şartını da tamamlayan EYT’li sayısının çoğunlukta olduğu görülüyor.
Ancak önemli bir kesimin ise henüz prim ve yıl şartını tamamlayamadığı bilinmekte. Bu EYT’liler yıl için bekleyecek fakat primleri tamamlamak için değişik yöntemler de var. İşte bu yöntemler…
Nasıl EYT’li olunur?Sabah gazetesinden Faruk Erdem’in yapmış olduğu habere göre 8 Eylül 1999 öncesinde sosyal güvenlik sistemine SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı veya banka sandıkları vasıtasıyla girerek çalışmaya başlamış ve prim ödemiş olan tüm vatandaşlar 1999 yılında çıkartılan yasa ile yaş şartına takılır oldu.
Bu anlamda değerlendirildiğinde 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar EYT’li oldu. Fakatemekliliği hak etmek için yalnızca EYT’li olmak da yeterli değil.
8 Eylül 1999 öncesindeki şartlara bakıldığında dahi emeklilik için yıl ve prim şartları bulunuyor. Bu durumda yaş şartı olmadan SSK için erkeklerde 25 yıl ve 5000 gün, kadınlarda ise 20 yıl ve 5000 gün koşulu isteniyordu.
Bağ-Kur da kadınlar için 7200 gün istenirken erkekler de ise 9000 gün şartları aranmaktaydı. Emekli Sandığı’nda kadın memurlar için 20 yıl yani 7200 gün kesenek ödemek ve erkek memurlar için ise 9000 gün yani 25 yıl kesenek ödemek şarttı.
Yasa öncesine dönülmüş olsa bile EYT’li olarak emekli olabilmek için bu şartların yerine getirilmesi gerekmekte. 1999 Yasasında getirilen prim şartları işleyecek olursa orada da 5000 ile 5975 gün prim tamamlamak şart.
Eksik primi olan EYT’linin beklediği haber geldi! Eksik günler nasıl tamamlanacak?Bu noktada yıl eksiği bulunanlar yıllarının tamamlanmasını bekleyecek. Kadınlar için 20 yıl tamamlandı. Erkekler için 25 yıl ise 8 Eylül 2024 tarihine gelince tamamlanmış olacak.
Ancak prim eksiği için beklemek yeterli değil. Eksik primi tamamlamak ve EYT’li olarak emekli olmak için başka yollar da var.
1-Askerlik borçlanması: Eksik primi olan erkek sigortalılar için askerlik borçlanması ile tamamlama imkanı da sağlanıyor. Erkekler askerde geçen tüm günlerini satın alıp emeklilik primlerine ekleyebiliyorlar. Böylece EYT için primi eksik olan bir sigortalı bu yolla prim kazanma imkanı sağlayabilir.
Askerlik sigortadan önce gerçekleştiyse borçlanılan gün kadar işe giriş tarihi de geri çekilir ayrıca bir avantaj da kazanılır.
2- Doğum borçlanması: Primi eksik olan kadın sigortalılar için önemli bir yöntem olan doğum borçlanması imkanı da bulunuyor. Sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuğa kadar borçlanma olanağı var.
Her bir çocuk için 2 yıl kadar yani 720 gün kazanılabiliyor. Böylece üç çocuk borçlanan biri sigortalı 2160 gün kazanıp eksik primini tamamlayıp EYT’li de olabilir. Burada ne kadar süreye ihtiyacınız bulunuyorsa o kadar borçlanma yapabiliyorsunuz.
3- İhya ile prim: EYT kapsamı belirlenirken farklı kurumlardan sigortalı çalışmış vatandaşlar da değerlendiriliyor. Bunlardan birisi de Bağ-kur. Bu kapsamda işyeri açmış veya şirket ortağı olmuş vatandaşlar geçmişte eğer primlerini ödememişlerse günleri donduruluyor ve borçları da siliniyor. Ancak bu dondurulan günleri ihya sistemi ile yeniden kazanmak da mümkün oluyor. Geçmiş günlerini ihya etmek isteyenler bu gün ki asgari ücret üzerinden ödemesini yaparak günlerinin tamamını alıp primlerine eklettirebiliyorlar.
4-İsteğe bağlı sigorta: Çalışma imkanı olmayan sigortalılar eksik primlerini isteğe bağlı sigorta ile tamamlayabilirler. SGK’ya verilecek bir dilekçe ile başlayan isteğe bağlı sigortada her ay 30 gün olarak kazanılıyor. 18 yaşından büyük Türk vatandaşı ve Türkiye’de ikamet etmek şartlarını sağlamak yeterli oluyor.
Bu hususta dikkat edilmesi gereken diğer nokta yapılacak ödemelerin 1261 günü yani 3.5 yılı bulmaması. Bu sayı aşılırsa isteğe bağlı sigorta Bağ-Kur kapsamından olduğundan emeklilik hesabı da Bağkur’a göre yapılmaktadır.
5- Hizmet tespiti ile tescil: Primi eksik olan EYT’li vatandaşlar için bir başka imkan da hizmet tespit davası oldu. Geçmişte sigortası yapılmış fakat primi eksik hatta hiç yatırılmamış olanlar ya da sigortasız çalıştırılan sigortalılar geçmişe dönük hizmet tespiti yaptırıp bu günlerini tescil ettirebilir sigorta giriş tarihini geri çekebilirler.
Sigorta girişi yapılıp primi yatırılmayanlar için ise zaman aşımı süresine bakılmazken kayıt dışı çalıştırılmış olanlar için geriye doğru zaman aşımı süresi bulunmakta.
6- 3600 gün (10 yıl) prim ile kısmi emeklilik: Mevzuatımıza göre 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar ve EYT kapsamındaki vatandaşların 3600 gün ile yani 1 yıllık prim ile emekli olma imkanları da bulunuyor.
Eğer yeterli primi tamamlama imkanı bulunmuyorsa 360/0 gün de emeklilik için yeterlidir. Burada emeklilik için üç şartın yerine gelmesi şartına bakılmaktadır.
Emeklilik için ilk başta sigortalılık süresinin 15 yıla tamamlanmış olması gerekir. Ancak bu şart 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan herkes için tamamlandı.
İkinci olarak da 4A (SSK) kapsamında 3600 gün primin ödenmesi istenmektedir.
Üçüncü olarak da kadınlarda 50 erkeklerde 55 yaşın dolmuş olması şartı aranıyor.
Bu üç şarttan hangisi en son biterse o tarihe göre de emeklilik yaşı belirleniyor.

Read More