“ İlaç olarak gıda” (İng. Food as medicine) trendi hızla büyüyor. Beslenme uzmanları ve sağlık profesyonelleri, diyetin hastalıkları önleme ve genel sağlığı geliştirme potansiyelini kabul ediyor. Papaya ve çarkıfelek meyvesi gibi tropikal meyvelerin kanser gibi hastalıkları önleme potansiyeline odaklanan çalışmalar, bu eğilimi daha da güçlendirecek gibi görünüyor.
Tropikal meyveler kanseri önlemeye yardımcı olabilir mi?Brezilya ve Almanya’daki üniversite ve kurumlardan araştırmacılar, papaya, çarkıfelek meyvesi ve turunçgiller gibi tropikal meyvelerdeki bileşiklerin hastalıklarla mücadele potansiyelini belirlemek için, ayrı ancak birbirini tamamlayan çalışmalar yürüttü. Bulgular, Almanya’daki FAPESP Haftası’nda sunuldu.
Tıbbi bitkiler ve meyveler çeşitli fitokimyasallar içerir. Bu doğal kimyasal bileşikler, bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmanın yanı sıra vücudun bağışıklık tepkisini güçlendirebilir. Sonuç olarak, dünya çapında en yaygın enfeksiyonlardan biri olan ve genellikle antibiyotikle tedavi edilmesi gereken idrar yolu enfeksiyonları (İYE) gibi enfeksiyonları önlemek ve tedavi etmek için bitki özlerinin kullanılmasına olan ilgi giderek artıyor.
Münih Üniversitesi’nden Profesör Ulrich Dobrindt, “Antiinflamatuar, ateş düşürücü ve ağrı kesici etkileri iyi bilinmesine rağmen, bu bitkilerin flavonoidler, alkaloidler ve terpenoidler gibi aktif bileşikleri ve patojen hücreler üzerindeki etki mekanizmaları henüz tanımlanmamıştır” diyor.
“İlaç olarak gıda” nedir?İlaç olarak gıda, sağlık ve refahı teşvik etmeye yönelik bir yeme ve içme kavramıdır. Tüketilen yiyecek ve içecekler genel sağlık ve refah üzerinde derin bir etkiye sahip olabilir. Araştırmalar, beslenme alışkanlıklarının belirli hastalıkların riskini etkilediğini gösteriyor.
Bazı yiyecekler kronik sağlık sorunlarına yol açabilirken, diğerleri terapötik (tedavi edici) ve koruyucu özellikler sunabilir. Anlayışlarını daha da derinleştirmeyi amaçlayan Alman araştırma ekibi, bitki özlerinin doğuştan gelen bağışıklık tepkisi ve gen ifadesinin epigenetik düzenlenmesi (genleri aktive eden ve deaktive eden biyokimyasal süreçler) üzerindeki etkilerini incelemek için birtakım enfeksiyon modelleri geliştirdi.
Brezilya’daki Minas Gerais Federal Üniversitesi (UFMG) araştırmacıları ile işbirliği içinde, bazı sulu bitki özlerinin (Solidago gigantea ve Equiseti herba gibi türlerden elde edilen) insan mesane epitel hücrelerinde Escherichia coli bakterinin yapışmasını ve hayatta kalmasını önemli ölçüde azalttığını buldular.
Dobrindt, “Bu bakterinin mesane hücrelerinde yapışması ve çoğalmasında önemli bir azalma gözlemledik” dedi. Brezilya’da araştırmacılar, pektin gibi sindirilemeyen suda çözünür polisakkaritlerin (biyoaktif polisakkaritler) insanlar üzerindeki biyolojik etkilerinin teknolojik araştırılması ve değerlendirilmesine odaklandı.
Araştırmacılar pektinlerin papaya, çarkıfelek meyvesi ve turunçgiller gibi meyvelerdeki lifin büyük bir bölümünü oluşturduğunu ve kronik bulaşıcı olmayan hastalıkların azalmasıyla bağlantılı olduğunu söylüyor.
Meyvenin çok hızlı olgunlaşması bir sorunAncak, papaya gibi meyvelerden bu bileşikleri çıkarmada karşılaşılan zorluklardan biri, meyvelerin çok hızlı olgunlaşması. Bu da meyve özünün yumuşamasına ve pektinlerin yapısının kimyasal olarak değişmesine neden olur. Pektinlerin yapısı, bağırsak mikrobiyotasının modülasyonu gibi biyolojik etkilerle bağlantılıdır.
Projenin koordinatörü Profesör João Paulo Fabi, “Meyveler olgunlaşırken, pektinlerin yapısını değiştiren enzimler ortaya çıkar ve bu da pektinlerin yararlı biyolojik etkilerini azaltır. Öte yandan, çarkıfelek meyvesi ve turunçgillerin pektinleri, bağırsakta faydalı etkiler gösterebilmek için kimyasal olarak değiştirilmelidir” dedi.
Bunu yapmak için Brezilyalı araştırmacılar, portakal ve çarkıfelek meyvesinin albedosundan (kabuk ile posa arasındaki beyaz kısım) pektin çıkarmak ve laboratuvarda moleküler karmaşıklığını azaltarak biyolojik aktivitesini artırmak için onu değiştirmek üzere teknikler geliştirdi. Bu geliştirme, papaya ve chayote gibi etli meyvelerden pektin çıkarma işlemine yönelik bir patentle sonuçlandı. Çarkıfelek meyvesi yan ürünlerinden pektinin modifikasyonunu kapsayan ikinci bir patent başvurusu da yapılma aşamasında.

Read More